ဗုဒၶအလိုက်ဒါနျပဳနည္း....

၁။ ဘုရား ၊ တရား ၊ သံဃာ အေပၚ၌ သဒၶါတရားျပည့္၀စြာလွဴျခင္း၊
၂။အလွဴခံပုဂၢိဳလ္အားရိုရိုေသေသလွဴျခင္း၊
၃။အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၏လိုအပ္မႈကိုလွဴျခင္း၊
၄။လွဴၿပီး၀တၳဳကို မႏွေမွ်ာျခင္း၊
၅။မိမိအလွဴေၾကာင့္အျခားသူတို႕အားမထိခိုက္ျခင္း။
“သဒၶါၾကည္ညိဳ၊ ရိုေသလွစြာ၊ အခါကိုသိ၊ မစြန္းၿငိပဲ၊ မထိမပ ဤငါး၀၊မွတ္သား
သပၸဴရိသ ျမတ္ဒါန”

ဆရာေတာ္ အရွင္ဇ၀န

ပညာရွိတို့ စြန္ပယ္အပ္သူ (၁၁)ဦး

၁ ။ ေကာဓံ - အမ်က္ေဒါသၾကီးသူ ။
၂ ။ ေလာဘံ - အလုိၾကီးသူ ။
၃ ။ မဒံ - မာန္ယစ္လြန္းသူ ။
၄ ။ မာနံ - ေထာငလ္ ႊာြ းသူ ။
၅ ။ တိႏၷံ - ပ်င္းရိသူ ။
၆ ။ ဣႆံ - ၿငဴစူေစာင္းေၿမာင္းသူ ။
၇ ။ ပမာဒံ - ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ၌ ေမ႔ေလ်ာ႔သူ ။
၈ ။ ေသာဏၰံ - ေသအရက္ေသာက္ၾကဴးသူ ။
၉ ။ နိဒၵါလုကံ - အအိပ္ၾကဴးသူ ။
၁၀။ မကၡံ - ေက်းဇူးေခ်တက္သူ (ကန္းသူ) ။
၁၁။ မေစၧရဥၥ - ၀န္တုိသူ

အေဖ

အေဖ....
ခ်ိဳ႕တဲ့စြာ ေလွ်ာက္လွမ္းလို႔
ၾကမ္းတမ္းတဲ့လမ္းကို ၿဖတ္သန္းခဲ့တာလည္း
သားတို႔အတြက္ ရည္ရြယ္
ေပးဆပ္ခ့ဲတာ မဟုတ္လား.... အေဖ

အေဖ....
သူစိမ္းေတြၾကားမွာ
မွားသလား မွန္သလားမသိ
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အၿပည့္နဲ႔
လွဳပ္ရွားရုန္းကန္ခဲ့ရတာလည္း
သားတို႔အတြက္ ရည္ရြယ္
ေပးဆပ္ခဲ့တာ မဟုတ္လား... အေဖ

ငါးပါးသီလ ကံေျမာက္ေၾကာင္း အခ်က္မ်ားနဲ႕ က်ဴးလြန္ ျခင္းေၾကာင့္ ရမည့္ အျပစ္မ်ား

ပါဏာတိပါတ အဂၤါ ၅-ပါး။ -သတ္မႈကံေျမာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေၾကာင္းငါးပါး၊ ၎င္းအဂၤါ ၅-ပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုက ထိုသိကၡာပုဒ္ ပ်က္၏။
(၁) ပါဏ- သက္ရွိသတၱ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) ပါဏသညိတ-သက္ရွိသတၱ၀ါဟု မွတ္သိျခင္း၊
(၃) ဃာတ စိတၱ- သတ္လိုေသာစိတ္ရွိျခင္း၊
(၄) ဥပကၠမ-လံု႔လၪပျခင္း၊
(၅) မရဏ-ထိုလံု႔လေၾကာင့္ ေသျခင္း။

ပါဏာတိပါတ၏ ပေယာဂမ်ိဳး ၈-ပါး။ ။ပါဏာတိပါတကံ ျဖစ္ႏိုင္ ျခင္း၏ အေၾကာင္း တရားမ်ိဳး ရွစ္ပါး၊ ပါရာဇိကဏ္ အ႒ကထာမွ။

ႏွစ္ဆယ္ေသာသကၠာယဒိ႒ိ

၁။ ရုပ္သည္ပင္လွ်င္ငါ။
၂။ ငါသည္ပင္လွ်င္ရုပ္။
၃။ ရုပ္၌ ငါရွိသည္။
၄။ င႔ါ၌ ရုပ္ရွိသည္။
၅။ ေ၀ဒနာ (ခံစားမႈ႕)သည္ပင္လွ်င္ ငါ။
၆။ ငါသည္ပင္လွ်င္ ေ၀ဒနာ။
၇။ ေ၀ဒနာ၌ ငါရွိသည္။
၈။ ငါ႔၌ ေ၀ဒနာရွိသည္။
၉။ သညာ (မွတ္သားၿခင္း) သည္ပင္လွ်င္ ငါ။
၁၀။ ငါသည္ပင္လွ်င္ သညာ။

ယံုမွားသံသယ ၀ိစိကိစၧာ(၁၆)မ်ိဳး

၁။ ငါသည္ အတိတ္ကာလ၌ ၿဖစ္ခဲ႔သေလာ။
၂။ ငါသည္ အတိတ္ကာလ၌ မၿဖစ္ခဲ႔သေလာ။
၃။ ငါသည္ အတိတ္ကာလ၌ အဘယ္သုိ႔ေသာသူ ၿဖစ္ခဲ႔သနည္း။
၄။ ငါသည္ အတိတ္ကာလ၌ အဘယ္သို႔ ၿဖစ္ခဲ႔သနည္း။
၅။ ငါသည္ အတိတ္ကာလ၌ အဘယ္သူၿဖစ္ၿပီး ေနာက္အဘယ္သူ ၿဖစ္ခဲ႔သနည္း။
၆။ ငါသည္ အနာဂတ္ကာလ၌ ၿဖစ္လတၱံေလာ။
၇။ ငါသည္ အနာဂတ္ကာလ၌ မၿဖစ္လတၱံေလာ။
၈။ ငါသည္ အနာဂတ္ကာလ၌ အဘယ္သို႔ေသာသူ ၿဖစ္လတၱံနည္း။
၉။ ငါသည္ အနာဂတ္ကာလ၌ အဘယ္သို႔ၿဖစ္လတၱံနည္း။
၁၀။ ငါသည္ အနာဂတ္ကာလ၌ အဘယ္သူ ၿဖစ္ၿပီး ေနာက္ အဘယ္သူ ၿဖစ္လတၱံနည္း။
၁၁။ ငါသည္ ဟုတ္ပါေလ၏ေလာ။
၁၂။ ငါသည္ မဟုတ္ေလသေလာ။
၁၃။ ငါ ဘယ္သူၿဖစ္သနည္း။
၁၄။ ငါ ဘယ္သို႔ ၿဖစ္သနည္း။
၁၅။ ငါသည္ အဘယ္မွ လာသနည္း။
၁၆။ ငါသည္ အဘယ္သို႔ သြားလတၱံနည္း။
စသည္အားၿဖင္႔ ေ၀႔လည္ေၾကာင္ပတ္ ၿဖစ္ေနတာေတြကို '၀ိစိကိစၧာ'လို႔ ေခၚပါသတဲ႔ဗ်ား။
အဲဒီေ၀႔လည္ေၾကာင္ပတ္မ်ိဳးကိုေတာ႔ တစ္ခါတစ္ခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ ဟိုေတြး
သည္ေတြး ေတြးမိပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ ပုထုဇဥ္တိုင္း ဒီလို ေတြးတတ္ၾကသတဲ႔။
ပုထုဇဥ္ထဲမွာေတာင္မွ သာမန္ပုထုဇဥ္ထက္ စူးစမ္းေလ႔လာခ်င္တဲ႔ ပညာတတ္
လူတန္းစားမ်ားက ပိုေတြးတတ္ၾကပါသတဲ႔။

ဆရာၾကီး ဦးသုခ၏ ရတနသုတ္ မွ......

ဒုစရိုက္ ၁၀-ပါးTen Unwholesome Behaviors

ဒုစရိုက္ဟူေသာစကားကို အမ်ားသူငါ ေျပာဆိုသံုးစြဲေနၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဒုစရိုက္၏ အနက္အဓိပၸါယ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ ဒုစရိုက္၏ သေဘာသဘာ၀ကိုလည္းေကာင္း အခ်ိဳ႔ကသာ သိသည္။ အခ်ိဳ႔က မသိရွိၾကေပ။

ဒုစရိုက္ဆိုေသာ စကားသည္ ပါဠိစကားျဖစ္သည္။
ဒု-မေကာင္းေသာ။ စရိတ-က်င့္ၾကံျပဳလုပ္ျခင္း ဟူ၍ အနက္ရသည္။
မေကာင္းေသာ ကိုယ္မႈ၊ မေကာင္းေသာ ႏႈတ္မႈ၊ မေကာင္းေသာ စိတ္မႈတို႔ကို ဒုစရိုက္ဟုေခၚသည္။

ဘုရားရွင္၏ ေဟာၾကားခ်က္အရ ဒုစရိုက္ ၁၀-ပါးရွိသည္။ ယင္းတို႔မွာ ဒုစရုိက္ ကာယကံ ၃-ပါး။ ဒုစရိုက္ ၀စီကံ ၄-ပါး။ ဒုစရုက္ မေနာကံ ၃-ပါးတို႔ ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔တြင္
(၁) သူ႔အသက္သတ္ျခင္း (ပါဏာတိပါတ)
(၂) ပိုင္ရွင္က ကိုယ္ႏႈတ္တို႔ျဖင့္ မေပးအပ္ေသာဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။ (အဒိႏၷာဒါန)
၃) ကာမဂုဏ္တို႔၌ မွားယြင္းစြာက်င့္ျခင္း။ (ကာေမသုမိစၧာစာရ)
တို႔သည္ ဒုစရိုက္ ကာယကံ ၃-ပါး ျဖစ္သည္။ ယင္းတို႔ကို အမ်ားသူငါ အားလံုးလိုလိုပင္ သိရိွၾကသည္။

သုစရိုက္တရား (၁၀)ပါး Ten Wholesome Behaviors

ကာယကံ = ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ ကာယဝိညတ္ျဖင့္ အမ်ားအားျဖင့္ ျပဳလုပ္ေသာ အမႈ၊

ဝစီကံ = ႏႈတ္အမႈအရာ ဝစီဝိညတ္ျဖင့္ အမ်ားအားျဖင့္ ျပဳေသာအမႈ၊

မေနာကံ = စိတ္ကူးႀကံစည္၍ ျပဳလုပ္အပ္ေသာ အမႈ

သုစရိုက္ ၁၀ ပါး

အျပစ္ရွိဘဲ ေကာင္းက်ိဳးေပးတတ္ေသာ ကံကို ကုသိုလ္ကံဟု ေခၚ၏ ျမင့္ျမတ္ေသာ အမူအက်င့္ ျဖစ္သည့္အတြက္ သုုစရိုက္ဟုလည္း ေခၚ၏။

ကာယကံ ၃-ပါး၊ ဝစီကံ ၄-ပါး၊ မေနာကံ ၃-ပါးဟူ၍ သုစရိုက္ ၁၀-ပါးရွိ၏။

(၁) ကာယကံ ၃-ပါး

(၁) ပါဏာတိပါတ ၀ိရတီ= သတၱဝါတို႔ကို ေသေစလိုေသာ ေစတနာျဖင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

(၂)အဒိႏၷာဒါန ၀ိရတီ= သူတစ္ပါးတို႔၏ ဥစၥာကို ခိုးဝွက္တိုက္ခိုက္လွည့္ပတ္ယူျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

(၃) ကာေမသုမိစၧာစာရ ၀ိရတီ= ကာမဂုဏ္တို႔၌ ကဲ့ရဲ့ထိုက္စြာ ယုတ္ယုတ္မာမာက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

၂။ ဝစီကံ ၄ ပါး

(၄) မုသာဝါဒ ၀ိရတီ= မဟုတ္မမွန္ လိမ္လည္၍ ေျပာဆို္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

(၅) ပိသုဏဝါစာ ၀ိရတီ= ေခ်ာပစ္ကုန္းတိုက္ေသာ စကားကိုေျပာဆို္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

(၆)ဖရုသဝါစာ ၀ိရတီ= ၾကမ္းတမ္းယုတ္မာေသာ စကားကိုေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

(၇)သမၹပၸလာပ = ပိန္ဖ်င္းေသာစကား အတင္းအဖ်င္းစကားကို ေျပာဆိုျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္မႈ။

နိမိတ္ၾကီး ၃၂ ပါး

ဓမၼစၾကာတရားေဟာရာတြင္ ၿဖစ္ေပၚေသာ နိမိတ္ၾကီး ၃၂ -ပါး မွာ

(၁)ေလာကဓာတ္တစ္ေသာင္းတုန္လႈပ္ၿခင္း။

(၂)အပူ , အေအးမွ်တၿခင္း။

(၃)တစ္ေသာင္းေသာ ေလာကဓာတ္၌ ရုတ္တရက္ အသံတိတ္၍ ၿငိမ္သက္သြားၿခင္း။

(၄)ေလၿပင္း , မုန္တိုင္း မလာၿခင္း။

(၅)ေလၿပည္ , ေလညႇင္းတိုက္ခတ္ၿခင္း။

(၆)ၿမစ္အေပါင္းတို႔၌ ေရမစီးဘဲ တန္႔ရပ္ၿခင္း။

ဟယ္…တဏွာလက္သမား

ကြ်ႏု္ပ္တို႔သံုးေလာကထြဋ္ထား ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ၿမတ္ၾ

ကီးသည္ ဘုရားၿဖစ္ၿဖစ္ခ်င္း ဤသို႔ က်ဴးရင္႔ ေတာ္မူေလသည္…………  အေနကဇာတိသံသာရံ၊ သႏၶာ၀ိႆံ အနိဗၺိသံ၊       ဂဟကာရံ ဂေဟသေႏၱာ၊ ဒုကၡာ ဇာတိ ပုနပၸဳနံ။ဂဟကာရက ဒိေဌာသိ၊ ပုန ေဂဟံ န ကာဟသိ။      သဗၺာ ေတ ...ဖာသုကာ ဘဂၢါ၊ ဂဟကူဋံ ၀ိသခၤတံ         ၀ိသခၤါရဂတံ စိတၱံ၊ တဏွာနံ ခယမဇၥၽဂါ။   ၎ ဥဒါန္းစကားေတာ္၏ ဆိုလိုရင္းမွာ   “ငါ၏ ဘ၀ ခႏၶာအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တည္ေဆာက္လာေသာ ဟယ္…………တဏွာလက္သမား၊ ငါသည္ သင္႔ကို အမွန္တကယ္ မသိခဲ႔ေသာ ေၾကာင္႔ သင္႔ကို ရွာေဖြရင္း ဘ၀မ်ားစြာသံသရာပတ္လံုး တေၿပာင္းၿပန္ၿပန္ က်င္လည္ ေၿပးသြားခဲ႔ရတယ္။ ယခုမူ ငါသည္ သင္႔ကို ေတြ႔ၿပီ။ ဤအခ်ိန္က စၿပီး သင္သည္ ငါ႔အတြက္ ဘ၀ခႏၶာအသစ္ ထပ္မံၿဖစ္ေအာင္ လုပ္ခြင္႔ရေတာ႔မည္ မဟုတ္။ ငါသည္ သင္႔ခႏၶာအိမ္ရဲ႔ အၿခင္ရနယ္ေတြကိုလဲ ဖ်က္ခ်လိုက္ၿပီ၊ အမိုးအစြန္း အထြတ္ ကိုလဲ လွဲလိုက္ၿပီ၊ ယခု ငါ႔စိတ္သည္ သင္၏နယ္ပယ္မွ လံုး၀ကင္းလြတ္ေသာ နိဗၺာန္ကို ၿမင္ေနၿပီ၊ ငါရဲ႔ စိတ္သည္ သင္တဏွာရဲ႔ နယ္မွ လြတ္ၿပီ…..ကြ်တ္ၿပီ” ဟူ၍ အဓိပၸါယ္ရပါသည္။   ဗုဒၶေဟာၾကား ၿမတ္တရား ေရးသားပူေဇာ္သည္။